عبدالغنی رئیسی اظهار کرد، فرسایش خندقی یکی از مخربترین نوع فرسایش آبی در چابهار است که آثار آن سبب متروکه شدن اراضی و مهاجرت ساکنان روستاها شده است.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و خبری روستا و عشایر ایران، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چابهار اعلام کرد:
تخریب و هدر رفت خاک حاصلخیز و مستعد منطقه، کاهش حاصلخیزی اراضی در اثر زهکشی سریع، کاهش رطوبت لایه‌های سطحی خاک و انتقال عناصر میکرو و ماکرو خاک از طریق خندق‌ها موجب افزایش بیکاری و مهاجرت در منطقه دشتیاری چابهار شده است.
*** مضرات فرسایش خندقی برای روستاها
گرگروها موجب تخریب اراضی و خالی شدن روستاها از سکنه، افزایش خسارات به تاسیسات دولتی بدلیل تخریب پل‌ها، جاده‌ها و کانال‌ها و مسیرهای انتقال آب و کاهش درآمد اقتصادی تولید کنندگان شده است.
بدلیل قطع راه‌های ارتباطی و نرساندن به موقع خدمات و کالاهای تولیدی به بازارهای مصرف، کاهش تولید استخرهای پرورش ماهی و میگو در اثر انتقال رسوبات حاصل از فرسایش خندقی به آنها اثرات سوء زیست محیطی داشته است.
اتصال سر پنجه‌های خندق‌های دشت حوضه گرگرو به سر شاخه‌های رودخانه کاجو در حوضه کاجو در اثر پیشروی خندق‌ها و تداخل هیدرولیکی دو حوضه گرگرو و کاجو موجب فرسایش آبکندی سالانه معادل ۱۰۰ تن در هکتار می‌شود.
ایجاد خندق‌ها سالانه به منابع آب، خاک، کشاورزی، تخریب پوشش گیاهی منطقه و تأسیسات زیربنایی منطقه خسارت چند ۱۰۰ میلیارد تومانی بر جا می گذارد.
*** طرح مطالعاتی برای کنترل فرسایش خندقی
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چابهار؛ اظهار داشت: طرح مطالعاتی برای کنترل گرگروها نهایی و به تصویب کمیته فنی رسیده است.
عبدالغنی رئیسی افزود: گرگروها در ۲۵۸ روستای دشتیاری وجود دارند و تاکنون موجب آسیب جدی به ۱۲۰ روستا شده‌اند که نیاز است هر چه سریعتر با تخصیص اعتبار از فرسایش خندقی با حذف سیلاب بالا دست جلوگیری کرد.
وی بیان کرد: در شهرستان چابهار با عنایت به وجود شرایط خاص اقلیمی که غالباً دارای بارندگی‌های با شدت زیاد در مدت کوتاه (رگباری) و با توجه به سازندهای مارنی و تبخیری و عدم پوشش گیاهی مناسب روند فرسایش آبی بالاخص فرسایش خندقی و یا آبکند (که همان کانال‌هایی با عمق و عرض بیشتر از ۳۰ سانتیمتر می‌باشند ) به شدت افزیش یافته است.
*** متروکه شدن بسیاری از روستاها و ترک ساکنین در بیشتر نقاط بخش دشتیاری
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چابهار ادامه داد:
در بیشتر نقاط بخش دشتیاری آثار سوء آن سبب متروکه شدن بسیاری از روستاها و ترک ساکنین آنها شده است.
رئیسی گفت: به عنوان مثال در رودخانه گرگرو در سال ۱۳۵۱ سیلابی رخ داده که مقدار آن در پل گرگرو محل تلاقی گرگرو با جاده چابهار- سرباز برابر ۳۴ میلیون متر مکعب و دبی حداکثر آن ۴۰۰ متر مکعب بر ثانیه بوده است.
وی با بیان اینکه بررسی‌ها نشان می‌دهد که آبکندها بعد از سال ۱۳۷۶ سرعت پیشروی بیشتری (تقریباً ۲ برابر) نسبت به ۴ دهه قبل خود داشته اند، خاطرنشان کرد:
میزان پیشروی طولی آنها در منطقه سالانه بین ۱۰ تا ۶۷۰ متر است که با این پیشروی احتمال رسیدن آبکندها به رودخانه کاجو در صورت وجود ترسالی بسیار محتمل است.
رئیسی افزود: گرگروها بیش از ۱۲۰ روستا را تهدید می‌کنند و ممکن است به تخلیه روستاها و مهاجرت ساکنین آن منجر شود.
وی گفت: خطر بزرگ تر گرگروها این است که آبکندها در حال رسیدن به مسیرهای رودخانه کاجو هستند یعنی حذف سیلاب بالا دست منطقه که موجب بی‌بهره ماندن بسیاری از روستاهای پائین دست از سیلاب خواهد شد.
*** فرسایش آبکندی سالانه بالغ بر چند صد میلیارد تومان است
رئیسی از دیگر اثرات گرگروها را تخلیه آب زیرزمینی در اطراف آبکندها، تخریب راه و منازل روستایی، کاهش ۲۵ درصدی تولید محصولات زراعی عنوان کرد.
وی با اشاره به اینکه زیان فرسایش آبکندی سالانه بالغ بر چند صد میلیارد تومان است که دولت قادر به تأمین آن نخواهد بود، افزود:
همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود پنج هزار و ۲۰۰ هکتار زمین زراعی و مرتعی در فاصله ۱۳۳۵ تا ۱۳۸۸ در اثر فرسایش آبکندی تخریب و از دسترس خارج شده است.
*** در منطقه دشتیاری میزان فرسایش آبکندی معادل سالانه ۱۰۰ تن در هکتار است
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری چابهار ادامه داد:
اگر عمق سه متر را برای متوسط عمق آبکند در نظر بگیریم رسوبی معادل ۱۵۶ میلیون متر مکعب از منطقه خارج شده است که هزینه بسیار زیادی برای لایروبی و خسارت به صنعت پرورش میگو گواتر وارد می‌کند.
رئیسی به میزان فرسایش خاک در قاره آسیا به طور متوسط سالانه بین ۳۰ تا ۴۰ تن در هکتار است که این آمار سه تا چهار برابر کشورهای غربی است.
وی ادامه داد: در منطقه دشتیاری میزان فرسایش آبکندی معادل سالانه ۱۰۰ تن در هکتار است و از متوسط قاره آسیا بسیار بیشتر است.
رئیبسی گفت: این میزان نشانه‌ای از سیر قهقرایی اکوسیستم دشتیاری است و با این وضعیت نمی‌توان به کشاورزی پایدار امید داشت.
*** مدیریت مطلوب، لازمه جلوگیری از فرسایش خندقی
رئیسی گفت: به نظر می‌رسد بهترین روش مبارزه با فرسایش آبکندی پیشگیری از وقوع آن‌هاست و این هنگامی میسر است که یک مدیریت مطلوب در زمینه آب و خاک ارائه شود.
وی با بیان اینکه بایستی طرح‌هایی برای افزایش نفوذ آب به درون خاک اجرا کرد و برای این منظور نیاز است مطالعه و بررسی لازم انجام و پروژه‌های مورد نظر به موقع به مرحله اجرا درآید.
وی افزود: راه حل فوری و ضربتی مطالعه کارشناسی، کنترل ورود آب به پیشانی یا رأس خندق و یا گرگرو و انتقال سیلاب در نقاط مطمئن است که برای این کار بایستی خاکریزهای حفاظتی در نقاط مختلف از جمله منطقه عورکی گسترش داده شوند و مرمت و نگهداری سالانه آنها به سکنه و افراد ذینفع در اطراف و پائین دست خاکریزها آموزش داده شود.
*** توجه بیشتر مسئولان به مساله فرسایش خندقی
رئیسی این کار را مستلزم توجه بیشتر مسئولان دلسوز برای حل این مشکل عنوان کرد و گفت:
مطالعات در حوزه گرگرو توسط مشاور به پایان رسیده و از سوی کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان نیز مورد تائید نهایی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: این طرح در مجموع باید در پنج فاز ۲۰ هزار هکتاری اجرا شود که اعتبار در نظر گرفته شده برای اجرای فاز نخست آن ۲۳۷ میلیارد تومان است.
به گزارش خبرگزاری روستا، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چابهار اظهار امیدواری کرد:
با به سرانجام رسیدن این طرح بسیاری از مشکلات کشاورزی و اراضی سکونتی مردم دشتیاری مرتفع شود و بتوانند از اراضی کشاورزی درآمدی کسب کنند.
بخش دشتیاری چابهار از مناطق مستعد کشاورزی است که در صورت تامین آب و حفظ خاک موجود امکان تولید محصولات گرمسیری کمیاب و یا منحصر به فرد در آن وجود دارد.
انتهای پیام///
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.