در حال حاضر بسیاری از نقاط کشور با بحران‌های زیست محیطی آلودگی هوا، کمبود آب و کاهش روز افزون پوشش‌های گیاهی روبرو است و سلامت ساکنان این مناطق مورد تهدید قرار دارد.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و خبری روستا و عشایر ایران، گرچه اولویت‌های جوامع به ظاهر باهم یکی نیست اما در برخی مباحث از جمله محیط زیست و آب، سرنوشت همه جوامع به‌ویژه ساکنان یک سرزمین به شکلی پیچیده با یکدیگر گره خورده است. این بدان معنا است که اولویت‌ها، بحران‌ها و مشکلات جوامع مختلف در حقیقت از منظر زیست محیطی مشترک است و تنها ممکن است زمان وقوع یا سرعت شناخت نسبت به آنها متفاوت باشد.
به‌عنوان مثال بحران‌های زیست محیطی در نیمه دوم قرن بیستم به‌عنوان تهدید جدی در جهان مطرح شد و اذهان عموم را به خود جلب کرد، در حالی که همان زمان این مهم برای برخی کشورها، امری حاشیه‌ای تلقی می‌شد و همین غفلت موجب شد تا مشکلات زیست محیطی در این جوامع به معضلاتی پیچیده تبدیل شود و چندین دهه بعد، فرصت بروز یافته و به‌شکل چالش رخ نمایان کند.
*** اکنون شاهد خشکسالی و کمبود آب هستیم
کمبود آب در بسیاری از نقاط جهان به‌ویژه کشور ما و به‌خصوص در استان اصفهان با تغییرات اقلیمی همراه بوده و نهایت به خشکسالی که اکنون شاهد آن هستیم، منتهی شده است.
در نیمه دوم قرن بیستم همان زمان که اروپا از راهی پرمخاطره بر‌می‌گشت تا محیط زیست و منابع زیر زمینی خود را نجات دهد، آسیای و کشورهای در حال توسعه از جمله کشور ما بدون توجه به خطر الگوهای یک سویه توسعه به تغییرات جدی محیط طبیعی مشغول شدند و به همین جهت زودتر از آنچه تصور می‌شد با روند رو به رشد جمعیت، افزایش مهاجرت از روستا به شهر، تخریب مراتع، جنگل‌ها و دست کاری تار و پود طبیعت مواجه شده و در میانه راه صنعتی شدن در معضلات زیست محیطی گرفتار شدند.
*** تغییرات اقلیمی
فرصت‌ها و عرصه‌های موثر در سالم‌سازی و تلطیف محیط زیست در نقاط محتلف کشور از جمله تالاب گاوخونی، دریاچه ارومیه و فهرستی از عرصه‌های و فرصت‌های بی‌نظیر طبیعی به‌تدریج به کانون‌های بحرانی و متغیرهای تاثیر‌گذار اقلیمی تبدیل شده و حمله ریزگردها مخاطرات جدی برای ۲۲ استان کشور ایجاد کرده است.
از طرفی در روند خاموش تغییرات اقلیمی، تالاب گاوخونی در اصفهان که همواره عاملی موثر در وضعیت اقلیمی و میزان بارندگی این منطقه بوده است و از نظر اقتصادی و زیست محیطی فرصت و نعمتی بزرگ برای شهر اصفهان و مناطق اطراف آن محسوب می‌شد اکنون بر خاک نشسته و به‌عنوان کانون تولید ریزگردها به تهدیدی جدی برای محیط زیست منطقه مرکزی تبدیل شده است.
*** چالش آب در منطقه اصفهان بسیار جدی است
در نتیجه کمبود آب ، زاینده رود در مسیر ورود به شهر اصفهان تا تالاب بین المللی گاوخونی هم اکنون به بیابانی بی آب و علف تبدیل شده و هزاران کشاورز در شرق اصفهان و حاشیه این تالاب دست از کشت و کار کشیده و به‌سختی روزگار می‌گذرانند. بی تردید چالش آب در منطقه اصفهان بسیار جدی است و خشک شدن زاینده‌رود و تالاب بین‌المللی گاوخونی از یکسو و وضعیت مناطق شرق اصفهان از سوی دیگر نمونه‌های روشن از این چالش در حال تبدیل به بحران آب در این منطقه است.
بر اساس تازه‌ترین آمارهای اعلام شده، میزان ورودی آب سد زاینده رود نسبت به مدت مشابه سال گذشته به یک چهارم کاهش یافته و در وضعیت هشدار قرار دارد. ورودی سد زاینده رود در سال گذشته حدود ۱۲۷ متر مکعب بر ثانیه بود که اکنون به ۳۵٫۵ متر مکعب بر ثانیه کاهش یافته است و میزان خروجی آن نیز ۱۲ متر مکعب بر ثانیه برآورد می‌شود.
*** ذخیره آب سد زاینده رود
مدیر سد و نیروگاه زاینده رود اوایل هفته جاری میزان آب ذخیره شده در پشت سد زاینده رود را ۱۵۶ میلیون متر مکعب اعلام کرد و گفت: پارسال در چنین روزهایی، ذخیره آب سد زاینده رود ۳۴۰ میلیون متر مکعب بود. محمود چیتیان اضافه کرد: تحلیل‌های آماری نشان می‌دهد که نسبت به متوسط بلند مدت باید حدود ۸۸۵ میلیون متر مکعب آب در پشت این سد وجود داشته باشد اما کاهش شدید بارش‌ها باعث شده تا سد زاینده رود با بیش از ۷۰۰ میلیون متر مکعب کسری آب مواجه باشد.
بر اساس همین آمار از ابتدای سال آبی جاری تاکنون ( از مهر ۹۶ تاکنون) تنها ۵۱۲ میلیمتر بارش در منطقه کوهرنگ به عنوان اصلی‌ترین منبع آبی زاینده‌رود، بارش گزارش شده در حالی که این میزان برای مدت مشابه سال قبل یک‌هزار و ۱۸۹ میلیمتر بود.
*** اهمیت محیط زیست و کمبود آب
گرچه این شرایط بسیار نگران کننده است اما روزنه‌های امید نیز پیدا شده، آگاهی‌های مردم نسبت به اهمیت محیط زیست در حال افزایش است، آسیب شناسی عملکردهای زیست محیطی در سطوح کارشناسی و مدیریتی مطرح شده و مورد توجه قرار گرفته است و همین امر ضرورت باز اندیشی و نگاه ارزیابانه به گذشته را مورد تاکید قرار می‌دهد.
آنچه امروز به عنوان چالش کمبود آب یا محیط زیست با آن دست به گریبان هستیم، نتیجه عملکرد ما در گذشته است که با توجه به فضای سیاسی و کارکرد‌های رسانه‌ای فرصت بروز یافته و به اشکال مختلف توسط رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و تریبون‌ها مدام مطرح می‌شود.
*** بررسی وضعیت فعلی و برنامه‌ریزی برای آینده
البته بسنده کردن به طرح مشکلات و معضلات بدون توجه به راهکارها و شناخت مصادیق آن، نه تنها کار ساز نیست بلکه ممکن است به تشدید این معضلات منتهی شود به همین جهت ما به تجزیه و تحلیل دقیق امور و ریشه‌یابی امور نیازمندیم تا بتوانیم نسخه‌ای شفا بخش برای این معضلات تهیه کنیم.
در عین حال تحقق این هدف، نیازمند بازبینی گذشته، بررسی وضعیت فعلی و برنامه‌ریزی برای آینده است و این در این میان رسانه‌های جمعی، اذهان عمومی، سازمان‌های مردم نهاد و مسئولان نقشی مهم و محوری دارند.
به گزارش خبرگزاری روستا، در این زمینه از یکسو باید معضلات و چالش‌ها را ریشه‌یابی کنیم و از دیگر سوی باید با کمک رسانه‌ها، اقشار مختلف مردم به‌ویژه کشاورزان را با مفاهیم تغییرات اقلیمی آشنا سازیم تا همگان به درکی مشترک از وضعیت فعلی برسیم، تنها در این صورت است که می‌توانیم از چالش فعلی خلاص شویم و اشتباهات گذشته را جبران کنیم.
روستانیوز روستانیوز روستانیوز
انتهای پیام///
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.